Pierś to symbol kobiecości, macierzyństwa, urody. Niestety, czasami bywa jednak tak, że w piersi czai się groźna choroba – rak. W Polsce umiera na niego 4 tysiące kobiet rocznie, a smutna prawda jest taka, że większości tych zgonów można zapobiec. W jaki sposób? Odpowiednio wcześnie wykrywając nowotwór, w trakcie samobadania.
Badanie to podstawa
Rak piersi to podstępna choroba, która długo nie daje żadnych objawów. Tymczasem statystyki dowodzą, że po wykryciu guza o średnicy mniejszej niż 2 cm, rozpoczęta terapia daje dziesięcioletnie przeżycie w przypadku 90 proc. chorych. Z kolei już przy guzie większym niż 5 cm, szanse na te 10 kolejnych lat życia, spadają do 30 proc.
Dlatego tak ważne jest samobadanie – większość nowotworów piersi wykrywają bowiem same kobiety. Często jednak następuje to już w zaawansowanym stadium choroby. Systematyczna samokontrola (samobadanie) piersi, umożliwia wcześniejsze wykrycie raka, i to wówczas, kiedy jest on jeszcze w pełni uleczalny. Co więcej, rak wykryty w bardzo wczesnym stadium, pozwala nawet uratować pierś.
Jak się badać?
Stań przed lustrem i unieś ręce ku górze. Zwróć uwagę na kształt piersi, kolor wygląd skóry. Czy dostrzegasz zaczerwienienia lub marszczenia na skórze? Jeśli tak, skonsultuj to z lekarzem. Następnie, wciąż stojąc przed lustrem, wesprzyj ręce na biodrach i powtórz oglądanie piersi. Ujmij w palce brodawkę, uciśnij ją. Sprawdź czy nie dostrzegasz na niej płynnej wydzieliny.
Pod prysznicem: stojąc, oprzyj lewą rękę z tyłu głowy, natomiast prawą na lewej piersi. Lekko uciskając palcami, zataczaj koła na piersi zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Zacznij od największego koła, aby stopniowo zbliżać się w kierunku brodawki. Zwróć uwagę na wyczuwalne stwardnienia. W podobny sposób zbadaj prawą pierś.
Po kąpieli: połóż się na plecach. Podłóż złożony ręcznik pod lewy bark, a lewą rękę podłóż pod głowę. Palce prawej ręki połóż płasko na lewej piersi i naciskając, lekko zataczaj koła zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jak to robiłaś stojąc. W taki sam sposób zbadaj prawą pierś. Następnie, ułóż ręce wzdłuż ciała. Odpręż się. Prawą ręką zbadaj lewą pachę. Czy wyczuwasz powiększenie węzłów chłonnych? Lewą ręką zbadaj prawą pachę.
Typy raka piersi
Rak piersi nie stanowi jednej jednostki chorobowej. Raki gruczołu piersiowego wywodzą się z nabłonka przewodów gruczołowych i zrazików. Przyjęto, że istnieją dwie główne grupy raka: raki przewodowe i zrazikowe. Każdy z nich może występować w postaci przedinwazyjnej, nie przekraczając naturalnej bariery biologicznej, jaką jest błona podstawna lub w postaci inwazyjnej (naciekającej), gdy następuje przerwanie błony podstawnej i przejście nacieku nowotworowego do tkanki łącznej i naczyń. Raki przedinwazyjne najczęściej wykrywane są podczas badań mammograficznych lub też przez przypadek (np. podczas różnych zabiegów w obrębie piersi). Rak z tej grupy, rzadko daje przerzuty do węzłów chłonnych i drogą krwionośną. Raki naciekające czyli inwazyjne, rozprzestrzeniają się w obrębie gruczołu bez ograniczenia, obejmując stopniowo kolejne zraziki. Dają też przerzuty do węzłów chłonnych oraz drogą krwionośną.
Trzecią, bardzo rzadko występującą grupą, są raki rdzeniaste, galaretowate, cewkowe, brodawkowate. Szczególnymi postaciami, są raki zapalne – przebiegające z obrzmieniem, bolesnością oraz zaczerwienieniem skóry sutka, a także rak Paleta. Ten ostatni rodzaj raka, jest chorobą rozwijającą się początkowo wyłącznie w obrębie brodawki sutkowej. Zmiany mogą swędzieć, niekiedy pojawia się też nieprzyjemna woń. Nieleczony rak Paleta skutkuje guzkiem w obrębie piersi i przerzutami do węzłów chłonnych.
Pamiętaj:
• badaj się regularnie co miesiąc.
• jeśli zauważysz coś niepokojącego, zgłoś się natychmiast do lekarza.
• po zakończeniu 35 roku życia obowiązkowo zrób mammografię.
